Nieuwe EU-richtlijn eist duurzaamheidsrapportage van grote ondernemingen

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een EU-richtlijn die voorschrijft dat grote ondernemingen verplicht worden in hun bestuursverslag in te gaan op de impact van hun bedrijfsactiviteiten op de maatschappij en het milieu. Er zal ook gerapporteerd moeten worden over duurzaamheidsaspecten die een significante impact kunnen hebben op de waarde van de onderneming. Voor grote ondernemingen geldt deze verplichting al vanaf 2024 als zij momenteel onder de voorloper van CSRD vallen, de NFRD (Non-Financial Reporting Directive). Dit betreft beursfondsen die door de NFRD in hun jaarverslag al verplicht over duurzaamheidsinformatie moeten rapporteren. Vanaf 2025 volgen grote ondernemingen die nog niet onder de NFRD vallen.

De Europese Unie heeft de richtlijn in april 2021 gepubliceerd, en op 28 november 2022 heeft het Europees Parlement met het voorstel ingestemd. De richtlijn is bedoeld om, zowel voor investeerders als voor andere partijen, meer transparantie over de duurzaamheidsprestaties van organisaties te creëren. Ook voor organisaties die al rapporteren over duurzaamheidsprestaties kan de kwaliteit en relevantie van de duurzaamheidsinformatie verbeteren door de CSRD. Er komt steeds meer nadere duiding op de CSRD-richtlijn, maar de praktische invoering is nog onzeker.

Een duurzame bedrijfsvoering werd al ingegeven vanuit een arbeidsmarkt- en concurrentiepositie. Immers jong talent wil impact maken en kiest vaker een baan bij een werkgever die zich onderscheidt op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Financiers zien duurzaamheidsbeleid als een belangrijke toets bij het verstrekken van leningen, het verlenen van korting op de rente of het doen van investeringen. Daarnaast worden op de lijn van toeleveranciers en afnemers, waaronder consumenten, ondernemingen steeds meer bevraagd over de impact van geleverde producten en diensten. De vraag uit de markt neemt nu dus in toenemende mate toe vanwege de wettelijke verplichting om inzicht te geven in en te communiceren over activiteiten en prestaties op het gebied van duurzaamheid en verantwoord ondernemen. Het is dus goed om hier bewust op in te spelen.

Verhouding tussen ESG en CSRD
In samenhang met de CSRD-verplichtingen wordt ook gesproken over ESG. ESG staat voor Environmental, Social and Governance, wat verwijst naar drie belangrijke aspecten van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. ESG is daarmee een raamwerk voor beleggers en bedrijven om de impact van hun activiteiten op het milieu, de samenleving en hun bedrijfsvoering te meten en te beheren. CSRD schrijft nu daarbij dus voor op welke wijze bedrijven transparant informatie dienen te verstrekken over de impact van hun bedrijfsactiviteiten op de maatschappij en het milieu.

Wat betekenen deze ontwikkelingen voor u?
De CSRD zal in eerste instantie voor alle grote ondernemingen in Nederland leiden tot een ingrijpende wijziging in de bedrijfsvoering. Duurzaamheid zal worden geïntegreerd in alle aspecten van de bedrijfsvoering, zoals governance, strategie, risicomanagement, interne controle-omgeving en de interne en externe verslaggeving.

In de keten van grote ondernemingen bevinden zich veel andere bedrijven. Denk bijvoorbeeld aan toeleveranciers. Nu al zijn er grote ondernemingen die bedrijven uit hun keten bevragen over hun bijdrage aan duurzaamheid. Aangezien de wetgeving (nog) niet geformaliseerd is, wordt dit nu veelal gedaan middels vragenlijsten. Het is de verwachting dat de wetgever op (korte) termijn actie gaat ondernemen.

Voor veel ondernemingen betekent dit dat zij een duurzaamheidsstrategie zullen moeten opstellen of updaten en op basis daarvan de processen en systemen in te richten om de duurzaamheids-doelstellingen te kunnen behalen.

Het is daarbij van belang om tijdig voor te sorteren, want om straks goed te kunnen rapporteren, moet nu al gestart worden met bijvoorbeeld het ontwikkelen van een visie, het bepalen van een strategie en de implementatie van maatregelen. Hierbij spelen ook de stakeholders van de onderneming een belangrijke rol.

Wanneer bent u groot?
Grote ondernemingen zijn ondernemingen die op balansdatum de grensbedragen voor ten minste twee van de volgende drie criteria overschrijden:
1. Balanstotaal: € 20 miljoen;
2. Netto-omzet: € 40 miljoen;
3. Gemiddeld personeelsbestand gedurende het boekjaar: 250 FTE.
Als u aan twee van deze criteria voldoet, wordt vanaf 2025 de Europese CSRD op u van toepassing. Deze richtlijn verplicht grote bedrijven verslag te doen van niet-financiële informatie, waaronder duurzaamheidsinformatie.

Afhankelijk van uw organisatie, bent u vanaf 2024, 2025 of 2026 verplicht om conform deze richtlijnen te rapporteren. Dat lijkt misschien ver weg, maar actie is nu al gewenst. Denk bijvoorbeeld aan de implementatie van beheersingsmaatregelen.

De verplichtingen die verband houden met ESG en CSRD kunnen mogelijk ook invloed hebben op de categorie ‘kleinere ondernemingen’. Ook die ondernemingen zullen steeds in de keten meer worden bevraagd over de impact van geleverde producten en diensten. Daarnaast is de mogelijkheid zeker aanwezig dat over een paar jaar deze wetgeving ook voor het MKB gaat gelden.

Zekerheid door de accountant
Aangezien er in het jaarverslag gerapporteerd moet worden, betekent dit dat de onderneming de juiste data zal moeten verzamelen en de kwaliteit van die data moet borgen.

Bij de rapportage in het bestuursverslag zal door de accountant zekerheid (‘assurance”) moeten worden verstrekt met een beperkte mate van zekerheid. Hierbij gaat het niet over een oordeel van een accountant op hoe duurzaam u bent, maar of u in lijn met wet- en regelgeving voldoende transparant bent.

Zo rapporteert u conform de CSRD-richtlijnen
Het rapporteren over duurzaamheidsinformatie is voor veel ondernemingen nieuw en de informatiesystemen zijn daar vaak nog niet op ingericht. Een goede en tijdige voorbereiding is daarom enorm belangrijk zodat uw onderneming vanaf 2025 ook daadwerkelijk kán rapporteren in overeenkomst met de CSRD-standaarden.

Wat kunt u na al doen?
Een belangrijk onderdeel binnen de CSRD is het uitvoeren van een dubbele materialiteitsbeoordeling. Het sleutelwoord hierin is ‘dubbel’. Het verwijst naar het feit dat bedrijven die rapporteren over duurzaamheid de relevantie van een duurzaamheidskwestie vanuit twee perspectieven moeten bekijken.
1. Enerzijds hebben organisaties invloed op mens en milieu (de inside-out visie). Denk aan schade aan de natuur of schendingen van mensenrechten.
2. Anderzijds creëren duurzaamheidsgerelateerde ontwikkelingen en gebeurtenissen (nieuwe) risico’s en kansen voor organisaties (de outside-in visie). Voorbeelden hiervan zijn reputatierisico bij incidenten van corruptie, de invoering van nieuwe CO2-heffingen of kansen voor de ontwikkeling van nieuwe circulaire en duurzame producten.

Daarnaast is het van belang dat u zich bewust bent van de omvang van uw bedrijf. Mogelijk dat uw onderneming in 2024 of in 2025 voor het eerst aan de criteria voor grote ondernemingen voldoet. Als u veel zakendoet met bedrijven die als groot zijn te kwalificeren is het ook van belang dat u zich voorbereidt ingeval u geconfronteerd wordt met uitvraag van deze bedrijven.

Wij adviseren u nu al aan de slag te gaan met het identificeren en betrekken van stakeholders in de relevante onderwerpen in uw organisatie als ook het opstellen van een lijst met mogelijke relevante duurzaamheidszaken en hierbij de impact, risico’s en kansen te definiëren.

Goed voorbereid zijn? Download onze brochure en lees over het CSRD stappenplan.