Meestertacticus Dwight Lodeweges
In de schaduw van Ronald Koeman bouwt assistent-bondscoach Dwight Lodeweges mee aan het nieuwe Oranje. Hoe komt het dat het Nederlands elftal weer indruk maakt? En wat kunnen ondernemers daarvan leren?
Maart 2019. De Johan Cruijff ArenA kolkt tijdens de tweede EK- kwalificatie wedstrijd. Na een moeizame eerste helft richt Oranje zich op. Duitsland wordt bij vlagen alle kanten op gespeeld. Matthijs de Ligt kopt Nederland op 1-2, even later prikt Memphis Depay de gelijkmaker achter Manuel Neuer. Niet voor het eerst weet Oranje door een aantal tactische omzettingen een wedstrijd te kantelen.
De man die daar een belangrijke hand in heeft? Dwight Lodeweges. De 61-jarige Voorthuizenaar wordt door vriend en vijand geroemd om zijn tactisch inzicht. Spelers die met hem werken zeggen dat Lodeweges al in de eerste minuten van een wedstrijd ziet waar de kansen liggen en ook nog eens in staat is om dat over te brengen op de spelers.
In between
Deze ochtend is de wedstrijdspanning ver weg in de Voorthuizense nieuwbouwwijk waar Lodeweges woont. Oranje zit tussen twee interlandperiodes in, de spelers zijn uitgewaaierd richting hun clubs voor de slotfase van het seizoen. Wat de staf van het Nederlands elftal in die periode doet?
“Wij evalueren de wedstrijden tegen Wit-Rusland en Duitsland. Daarna richten we ons op de Final Four van de Nations League. Hoe gaan we straks tegen Engeland spelen? Elke week op maandag en dinsdag zijn we met de complete technische staf samen in Zeist. We bespreken dan waar we staan en verdelen de taken. Wie gaat welke wedstrijd kijken en analyseren? We zien onze internationals en spelers die tegen het niveau van Oranje aan zitten iedere week en bekijken alle wedstrijden en beelden. Maar we zijn bijvoorbeeld ook aanwezig bij het EK van Oranje onder 17.”
Carrière
Dwight Lodeweges werd op 26 oktober 1957 geboren in het Canadese Turner Valley. Op jonge leeftijd keerde hij met zijn familie terug naar Nederland, waar zijn vader in Voorthuizen een boomkwekerij opzette. De jonge Lodeweges bleek meer voetbaltalent te hebben dan kennis van coniferen en schopte het tot prof bij Go Ahead Eagles. Later volgden buitenlandse avonturen in Canada en de VS. Ook als coach volgde Lodeweges vooral zijn hart, waarbij hij koos voor clubs buiten de gebaande paden. Hij stond onder meer langs de lijn in Japan, de Verenigde Arabische Emiraten en Canada. In Nederland leidde hij onder meer PEC Zwolle, FC Groningen en SC Heerenveen. Dat hij op 60-jarige leeftijd nog assistent-bondscoach zou worden? Dat verbaasde hem zelf ook. “Ik moest hard lachen, dacht dat iemand me in de maling probeerde te nemen. Toen bleek dat het serieus was, hoefde ik geen drie seconden na te denken. Hoe vaak krijg je nou zo’n kans? Ik kon geen nee zeggen, en dat wilde ik ook niet.”
Veldtrainer
Lodeweges is als assistent-bondscoach de veldtrainer van Oranje. Samen met Kees van Wonderen en Patrick Lodewijks verwerkt hij de uitgestippelde tactiek in trainingen en bereidt de spelers daarop voor met beelden van eerdere wedstrijden en van tegenstanders. Daarbij worden meerdere scenario’s uitgedacht en voorbereid. “Als we drie kwartier voor de wedstrijd de opstelling van de tegenstander krijgen, kunnen we daar in korte tijd op anticiperen. Met korte videoclips geven we de laatste instructies en dan is het aan de jongens op het veld.”
Tijdens de wedstrijd zelf analyseren Lodeweges en Kees van Wonderen de speelwijze en tactiek van de tegenstander. “Dan is het je hoofd koel houden, Ronald Koeman van zoveel mogelijk informatie voorzien en hem verschillende opties voorhouden. Ook zijn we al bezig met de rust. Dan laten we spelers clips zien: kijk wat hier gebeurt, als we nou zo vrijlopen moet deze middenvelder van de tegenstander kiezen: dek ik door of blijf ik hangen?”
Magere jaren
Nog niet zo lang geleden leek Oranje dood en begraven. Na het mislopen van het EK en WK buitelden de kenners over elkaar heen met analyses over het failliet van het Nederlandse voetbal. Maar inmiddels schijnt de zon weer in Zeist. Oranje maakte indruk in de Nations League, met zeges op wereldkampioen Frankrijk en oud-wereldkampioen Duitsland. De defensie onder leiding van Virgil van Dijk staat als een huis, Frenkie de Jong wervelt over het middenveld en met Memphis Depay in de spits kan er altijd wat gebeuren.
Natuurlijk speelt de doorbraak van talenten als De Ligt en De Jong een belangrijke rol. Maar in het huidige succes ziet Lodeweges ook het effect van een aantal belangrijke ingrepen die onder Koeman plaatsvonden. De eerste is de switch naar de KNVB-campus in Zeist als uitvalsbasis tijdens interlandperiodes. “In Zeist hebben we een grote groepsruimte waar de jongens samen kunnen kaarten, darten, tafeltennissen of gewoon op de bank liggen met hun iPhone. Dat heeft geweldig uitgepakt. Wijnaldum zei een keer uit zichzelf op een persconferentie: ‘Ik heb nog nooit zoveel met de andere jongens gesproken’. Voor de hechtheid in de groep is dat heel belangrijk geweest.”
Duidelijkheid over tactiek
Ook het creëren van duidelijkheid over de speelwijze draagt volgens Lodeweges bij aan het huidige succes van Oranje. “We zijn met het Nederlands elftal relatief kort bij elkaar in een interlandperiode. Dan moet je elke minuut nuttig besteden. Direct als ze binnenkomen, leggen we de spelers uit hoe we gaan spelen tegen de eerstvolgende tegenstander en welke trainingen we hebben om die speelwijze voor te bereiden. Iedereen weet daardoor waar hij aan toe is en waarom we doen wat we doen. Dat vinden de jongens erg prettig.”
Een derde belangrijke pijler is volgens Lodeweges de persoonlijke aandacht voor internationals. Want in een omgeving waarin iedereen exceptioneel getalenteerd is, met louter sterke persoonlijkheden, is het cruciaal dat iedereen bereid is zich weg te cijferen voor het hogere doel: eindelijk weer eens een eindtoernooi spelen. “We voeren daarom veel 1-op-1 gesprekken met alle spelers. Ook met de wisselspelers die misschien nauwelijks minuten maken. Waar halen zij hun motivatie vandaan? Die aandacht komt niet alleen van mij, maar ook van de andere stafleden en van Ronald zelf. Hij stapt snel op spelers af, dat wordt gewaardeerd.”
Marginal gains
De zeventien miljoen bondscoaches die Nederland rijk is, hebben het nieuwe Oranje weer in hun harten gesloten. Zelf ziet Lodeweges dat het Nederlands elftal haar plafond nog niet bereikt heeft. En dus zoekt hij steeds naar marginal gains; kleine stapjes vooruit die net het verschil kunnen maken in het internationale topvoetbal.
Daarbij wordt veel gebruikgemaakt van data. “Alles wat we doen wordt gemeten. Snelheid van spelers, positiewisselingen tijdens de wedstrijd, de intensiteit van omschakelen; vooral op dat laatste vlak hebben we grote stappen gemaakt. Zelf focus ik me vooral op tactiek en positiespel. Hoe kunnen we tegenstanders uit elkaar spelen, groeien in onze diepgang? Maar het is ook steeds zoeken naar de balans. Fysiek, maar ook mentaal. Voorbereiding is alles, maar je kunt spelers ook te veel informatie meegeven.”
Liefhebber
In zijn functie als assistent-bondscoach voelt Lodeweges zich als een vis in het water. Lachend: “Ik werk met de beste voetballers van Nederland, zit op de tribune bij wedstrijden van Liverpool en Tottenham en mag voor mijn werk naar Ajax – Juventus. Dan tellen de uren die je maakt niet. Ik ben stapel van voetbal, niet van alle randzaken eromheen. Dan is deze rol heerlijk. Als assistent voel je nog geen 10 procent van de druk en verantwoordelijkheid die een hoofdtrainer voelt.”
Het is Lodeweges ten voeten uit. Hij hoeft niet in de spotlights te staan en vindt plezier in zijn vak belangrijker dan aanzien en status. En dat is misschien wel een erfenis van zijn tijd in het familiebedrijf. “Mijn vader was een buitenmens, maar moest om ons gezin te onderhouden een fabrieksbaantje accepteren toen we terugkwamen uit Canada.”
“Later is hij zijn hart gevolgd door die kwekerij te beginnen. Rooien, knippen, laden; het was zwaar en vies werk. Als het regende kwam hij zwart en doorweekt thuis. Maar hij ging er met ziel en zaligheid voor. Het heeft mij ook geleerd: als je doet wat je passie heeft, tellen de uren niet.”
“Ook als coach heb ik altijd mijn gevoel gevolgd. In de voetballerij krijg je regelmatig een knal voor je kop. Dan is het overeind komen, je plezier terugvinden en er weer voor gaan. Als ik dat plezier niet meer kan vinden of het gevoel heb dat ik een groep niet meer vooruit kan helpen, dan ben ik weg. Ik ga de rit niet uitzitten voor het geld. Dat is zonde van mijn tijd en daar is het spelletje te mooi voor.”
WAT U ALS ONDERNEMER HIERVAN KAN LEREN:
-
Kies assistenten die u aanvullen en geef ze de vrijheid.
-
Creëer een cultuur in uw team waarin iedereen zich voor elkaar wil wegcijferen.
-
Iedereen in uw team heeft behoefte aan en groeit door persoonlijke aandacht.
-
Zorg dat u altijd voorbereid bent en weet hoe u zwaktes van concurrenten kunt uitbuiten.
-
Duidelijkheid over de koers zorgt ervoor dat talenten kunnen excelleren.
Bron: Schuiteman Eyeopener – juni 2019